Du học Nhật Bản vừa học vừa làm: Cơ hội hay rủi ro?

Nhật Bản từ lâu đã trở thành điểm đến mơ ước của nhiều du học sinh Việt Nam. Không chỉ bởi nền giáo dục tiên tiến, môi trường sống an toàn, mà còn bởi chính sách cho phép du học sinh đi làm thêm hợp pháp.

Điều này giúp giảm gánh nặng tài chính và tạo cơ hội trải nghiệm thực tế. Tuy nhiên, du học vừa học vừa làm cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được định hướng đúng đắn. Vậy đâu là cơ hội và đâu là thách thức khi lựa chọn con đường này?

Cơ hội tài chính - Giảm gánh nặng chi phí

Một trong những lý do lớn nhất khiến nhiều bạn trẻ lựa chọn du học Nhật Bản chính là khả năng đi làm thêm hợp pháp. Chính phủ Nhật Bản cho phép du học sinh làm việc tối đa 28 giờ/tuần (và lên đến 40 giờ/tuần trong kỳ nghỉ).

Thu nhập từ công việc bán thời gian thường dao động từ 900 - 1.200 yên/giờ. Với mức này, một sinh viên có thể kiếm được khoảng 80.000 - 120.000 yên/tháng (tương đương 14 - 20 triệu VNĐ). Khoản tiền này đủ để trang trải sinh hoạt phí cơ bản như tiền thuê nhà, ăn uống, đi lại.

Nhiều gia đình Việt Nam có hoàn cảnh kinh tế trung bình đã xem đây là “cứu cánh” để con em mình có thể đi du học mà không phải gánh nặng quá lớn.

Cơ hội trải nghiệm - Nâng cao kỹ năng và tiếng Nhật

Việc đi làm thêm không chỉ mang lại thu nhập mà còn giúp du học sinh:

• Cải thiện tiếng Nhật nhanh chóng: Giao tiếp hàng ngày với người bản xứ tại nơi làm việc là cơ hội rèn luyện tuyệt vời, nhanh hơn so với chỉ học trong lớp.

• Tiếp cận văn hóa và tác phong Nhật Bản: Người Nhật nổi tiếng kỷ luật, đúng giờ, trách nhiệm. Làm việc trong môi trường này giúp du học sinh rèn luyện tính chuyên nghiệp.

• Kết nối xã hội: Công việc bán thời gian mở rộng các mối quan hệ, từ đồng nghiệp người Nhật đến bạn bè quốc tế, tạo nền tảng cho sự nghiệp sau này.

• Tích lũy kinh nghiệm thực tế: Những bạn học ngành kinh tế, dịch vụ, công nghệ… có thể tìm việc liên quan đến chuyên ngành, làm đẹp hồ sơ xin việc sau khi tốt nghiệp.

Cơ hội phát triển lâu dài - Định hướng sự nghiệp

Nhiều du học sinh đã tận dụng cơ hội đi làm thêm để bước tiếp vào sự nghiệp tại Nhật. Một số bạn bắt đầu từ công việc phục vụ, sau đó tìm được cơ hội thực tập trong doanh nghiệp lớn và được giữ lại làm việc chính thức.

Thậm chí, chính phủ Nhật Bản còn khuyến khích du học sinh ở lại làm việc sau tốt nghiệp thông qua chính sách visa kỹ năng đặc định và visa làm việc dài hạn. Với sự thiếu hụt lao động tại Nhật, đây thực sự là cơ hội cho những ai có quyết tâm gắn bó lâu dài.

Rủi ro học tập - Khi việc làm “lấn át” việc học

Dù có nhiều lợi ích, nhưng làm thêm quá nhiều lại khiến nhiều du học sinh xao nhãng việc học. Không ít trường hợp:

• Ngủ gật trên lớp vì ca làm đêm kéo dài.

• Thiếu thời gian ôn tập, dẫn đến kết quả học tập sa sút.

• Không đạt yêu cầu chuyên cần, thậm chí bị cảnh cáo hoặc đình chỉ học.

Hậu quả nghiêm trọng hơn là bị hủy visa du học nếu vi phạm quy định làm việc quá giờ. Điều này đồng nghĩa giấc mơ du học chấm dứt.

Rủi ro sức khỏe và tinh thần - Áp lực lớn

Du học sinh vừa phải học, vừa phải làm thêm, vừa lo lắng tài chính nên dễ rơi vào tình trạng:

• Stress kéo dài: Áp lực học tập, ngôn ngữ và công việc khiến nhiều bạn khủng hoảng tinh thần.

• Sức khỏe suy giảm: Thức khuya, thiếu ngủ, ăn uống không điều độ.

• Cô đơn, lạc lõng: Xa nhà, ít có thời gian kết nối với bạn bè, dễ dẫn đến trầm cảm.

Đã có những trường hợp du học sinh vì kiệt sức mà phải bỏ học hoặc trở về nước trong thất bại.

Rủi ro pháp lý - Bị lừa đảo và bóc lột

Không phải ai cũng may mắn tìm được công việc minh bạch. Một số du học sinh rơi vào bẫy của:

• Chủ lao động lợi dụng: Bắt làm quá giờ nhưng không trả đủ lương.

• Cò việc làm bất hợp pháp: Giới thiệu việc với phí cao, dẫn đến nợ nần.

• Công việc chui: Không có giấy phép, nếu bị phát hiện sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến visa.

Đây là những rủi ro nghiêm trọng mà bất kỳ du học sinh nào cũng cần cảnh giác.

Làm sao để cân bằng giữa học và làm?

Để biến du học vừa học vừa làm thành cơ hội, du học sinh cần:

1. Xác định mục tiêu rõ ràng: Du học là để học, việc làm thêm chỉ là phụ để hỗ trợ.

2. Chọn công việc phù hợp: Ưu tiên công việc gần trường hoặc nơi ở để tiết kiệm thời gian đi lại.

3. Tuân thủ quy định pháp luật: Tuyệt đối không làm quá 28 giờ/tuần.

4. Quản lý thời gian hiệu quả: Lập kế hoạch học tập và làm việc khoa học.

5. Tìm sự hỗ trợ: Nếu gặp khó khăn, nên nhờ đến sự giúp đỡ từ nhà trường, cộng đồng du học sinh Việt Nam, hoặc các tổ chức hỗ trợ quốc tế.

Kinh nghiệm du học Nhật Bản từ chuyên gia

Các chuyên gia giáo dục khuyến nghị rằng:

• Trong 6 tháng đầu, nên tập trung học tiếng Nhật và làm quen môi trường trước khi tìm việc.

• Khi đã ổn định, có thể làm thêm khoảng 20 giờ/tuần, đảm bảo vừa có thu nhập, vừa không ảnh hưởng học tập.

• Đặt mục tiêu dài hạn: Nếu muốn ở lại Nhật làm việc, hãy tìm cơ hội thực tập trong ngành học thay vì chỉ tập trung vào các công việc lao động phổ thông.

“Du học Nhật Bản vừa học vừa làm” thực sự là một cơ hội lớn nếu bạn biết cách quản lý và định hướng đúng đắn. Nó mang lại thu nhập, trải nghiệm và thậm chí là sự nghiệp lâu dài tại Nhật Bản. Tuy nhiên, nếu thiếu kế hoạch, đây cũng có thể trở thành rủi ro khiến giấc mơ du học đổ vỡ.

Lựa chọn là ở bạn: Biến cơ hội thành bàn đạp vững chắc cho tương lai, hay để rủi ro cuốn đi tất cả.